Những trái tim thầm lặng
Tết Nguyên đán là thời điểm đầu của chu kỳ năm mới. Khi căn cứ vào các sử liệu và văn hóa dân gian, chúng ta khó xác định người Việt bắt đầu ăn tết vào dịp lập xuân từ khi nào; tuy nhiên, nhắc về nguồn gốc tết chúng ta lại có nhiều thông tin thú vị.PGS.TS Nguyễn Ngọc Thơ, Giảng viên cao cấp Viện Phát triển năng lực lãnh đạo, Đại học Quốc gia TP.HCM cho biết, người Việt cổ sớm hiểu và xác định Tết Nguyên đán là mở đầu cho một năm nông lịch nhờ vào khả năng nhận thức sự tuần hoàn của thời tiết và sự thích ứng của vụ mùa ngoài đồng. Từ thời cổ đại, khi tổ tiên người Việt nhận thức được sự chuyển giao của thời tiết và chu kỳ thời gian trong năm đã có một số hình thức sơ khai về việc xác lập chu kỳ tuần hoàn và tổ chức đón tết. Khảo cứu về phong tục của người Bách Việt cổ, trong đó có tổ tiên Lạc Việt, cho thấy ngày tết đầu năm trước đây rơi vào đầu tháng 11 âm lịch (ứng với tháng Tý), chứ không phải đầu tháng giêng (tháng Dần). Cụ thể, người Việt xưa không dùng số đếm để gọi ngày, tháng mà dùng Thiên can – Địa chi để gọi tên, chẳng hạn hết tháng Tý thì tới tháng Sửu, rồi đến Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất, Hợi là hết một năm. Giờ Tý là giờ chuyển giao giữa hai ngày trong đêm, tháng Tý là tháng lạnh nhất trong năm - tháng 11, ứng với thời điểm Đông chí, thời điểm để bắt đầu một chu kỳ đếm mới. Lúc này mùa màng cũng đã kết thúc, người Việt xưa nghỉ ngơi để chờ đến khi thời tiết ấm lên mới tính tới việc gieo cấy mùa sau. Vì vậy, họ đã chọn đầu tháng Tý (tức tháng 11 âm lịch) để ăn tết. Tính từ đầu tháng 11 cho tới đầu tháng 5 năm sau là trọn 6 tháng; do đó, người Việt gọi Tết Đoan ngọ ngày mùng 5.5 âm lịch là Tết nửa năm. "Có giả thuyết cho rằng, tháng 11 ở Việt Nam trời chưa quá lạnh, người Việt cổ có thể tổ chức các hoạt động đón tết. Trong khi đó, ở Trung Quốc, Triều Tiên, Nhật Bản… tháng 11 là bắt đầu vào chính đông, quá lạnh không ăn tết được nên họ phải tính toán lựa chọn thời điểm tiết lập xuân để ăn tết, chính vì thế họ xác định tết âm lịch vào tháng Dần (tức tháng giêng, ngay trước hoặc sau tiết lập xuân). Họ xác định tháng Dần là tháng đầu năm, gọi là "Chính nguyệt" (tức tháng chính trong năm). Quá trình này diễn ra rất sớm trong lịch sử, dưới nhãn quan "di phong định tục" . Trong quá trình tiếp xúc văn hóa và hội nhập, người Việt cổ đã dần chuyển đổi tổ chức đón tết từ đầu tháng Tý (tháng 11) sang đầu tháng Dần (tháng giêng) như ngày nay vậy", PGS.TS Nguyễn Ngọc Thơ chia sẻ.Trước đây không lâu, một số làng quê ở Vĩnh Phúc, Phú Thọ - nơi được cho là vùng đất kinh đô xưa của nhà nước Văn Lang xưa của các vị vua Hùng còn lưu lại một số tập tục cổ (như tục ăn đất khoán hun khói, tục làm lễ mở cửa rừng...) gợi về ký ức của ngày tết cổ xưa vào đầu tháng 11 của người Việt cổ. Một số gia đình người Việt gốc Hoa ở Đồng bằng sông Cửu Long vốn có nền tảng Bách Việt cổ cũng tổ chức cúng tết Đông chí bằng chè trôi nước, bánh ngọt và trái cây, coi tết Đông chí là ngưỡng thêm tuổi mới của mọi người. Như đã nói, trên đây là một giả thuyết cần có nhiều khảo cứu hơn nữa để làm rõ hơn vấn đề.Theo PGS.TS. Nguyễn Ngọc Thơ, khó có thể biết rõ người Việt xưa ăn tết thế nào nhưng cơ bản tết không thay đổi về ý nghĩa. Tết xưa còn lưu lại trong ký ức người Việt Nam hôm nay chỉ có thể là ký ức tết từ thời bao cấp hay ở giai đoạn đầu của cải cách – mở cửa mà thôi. Phong tục ngày tết xưa về cơ bản thể hiện sinh động các ý nghĩa tạ ơn đất trời, thần linh và tổ tiên, củng cố mối quan hệ vốn có của gia đình - dòng tộc, thực hiện các nghi lễ cổ truyền để chào đón năm mới và truyền dạy văn hóa cho các thế hệ con cháu, củng cố và mở rộng giao tiếp với láng giềng xung quanh, tổng kết – đúc kết kinh nghiệm của năm cũ và gửi gắm mong ước cho năm mới, chuẩn bị tâm thế mới cho năm làm việc tiếp theo. Nhìn chung, dù là tết xưa hay tết nay gì đi nữa thì ngày tết vẫn là dịp để chúng ta nhìn lại những thành quả của năm cũ và rút ra bài học cho năm mới (đối với cá nhân) và củng cố truyền thống gia đình và các mối quan hệ (đối với xã hội). Ông Thơ cho rằng, trước đây, cuộc sống hằng ngày chưa thật đủ đầy nên người ta mong đến tết để được nghỉ ngơi, ăn ngon, mặc đẹp. Vậy nên mới có câu:Cu kêu 3 tiếng cu kêuMong mau tới tết dựng nêu ăn chè.Còn ngày nay, cuộc sống no ấm hơn nên việc ăn mặc không là vấn đề nữa. Thay vào đó, sau một năm làm việc vất vả, dịp tết được nghỉ dài ngày, nhiều người quay về gia đình đoàn tụ và đón tết với gia đình trong khi không ít người muốn được nghỉ ngơi, giải trí, giao tiếp (không muốn các nghi lễ theo họ là "rườm rà"), hoặc đi du lịch..., nên dường như có sự chuyển dịch từ "ăn tết" sang "chơi tết". Dù vậy, dù là "ăn tết", "chơi tết" hay gì đi nữa thì các nghi lễ truyền thống trong dịp tết như cúng ông Táo, cúng tất niên và đ1n ông bà tổ tiên về ăn tết, cúng giao thừa, mừng tuổi ông bà cha mẹ, lì xì trẻ thơ, chúc tết dòng họ, láng giềng, thăm viếng thầy cô cũ thưở thiếu thời, tạ ơn những quý nhân đã giúp đỡ trong đời... vẫn được ưu tiên gìn giữ. Nói cách khác, các ý nghĩa cơ bản của ngày tết vẫn được giữ nguyên trạng qua phong tục và nghi lễ, việc tổ chức "ăn tết" hay "chơi tết" chỉ là hình thức thích ứng của cuộc sống đương đại. Cũng cần nhấn mạnh rằng, các phong tục, nghi lễ quan trọng trong mấy ngày tết chỉ đẹp khi chúng ta không tạo gánh nặng các thành viên gia đình, nhất là phụ nữ (chẳng hạn bắt buộc phải mâm cao cỗ đầy, nấu nướng phải tươm tất nhiều món, gánh nặng con cháu làm ăn xa quay về phải "lễ nghĩa" đầy đủ với cả họ, cả làng...). Tết là dịp sum vầy để củng cố hay xây đắp truyền thống gia đình, chúng ta cần chú ý đến nhu cầu được nghỉ ngơi, chơi tết của phụ nữ trong nhà và những người trẻ vốn đã vất vả ngược xuôi mưu sinh trong suốt năm qua. Theo nhà nghiên cứu văn hóa, dù là ăn tết hay chơi tết chúng ta cũng cần chú ý yếu tố về sự ấm cúng của gia đình, đặc biệt là những người có tuổi, ông bà cao tuổi vì ngày tết là khoảng thời gian thiêng liêng để các bậc cao niên được sống trong không gian thiêng liêng của gia đình, được tương tác, đối thoại và thể hiện lòng tôn kính, kính nhớ với tổ tiên. Đối với nhiều gia đình Việt Nam, bàn thờ tổ tiên những ngày tết phải đầy đủ lễ phẩm và nhang khói, có như vậy họ mới cảm thấy ấm cúng, an lòng. Vậy nên người trẻ mong muốn tổ chức chơi tết (như mời bố mẹ đi du lịch xa nhà chẳng hạn) phải lưu ý việc này."Do đó, nếu người trẻ mong muốn mời ba mẹ rời quê lên thành phố ăn tết hay cùng nhau đi du lịch đó đây mà ba mẹ từ chối thì không nên buồn, bởi ba mẹ và những người lớn trong nhà còn có những nhiệm vụ phải làm để giữ lửa, giữ phong tục, giao tiếp với người tổ tiên đã khuất", PGS.TS Nguyễn Ngọc Thơ lưu ý.Thêm vào đó, những ai đang làm bố làm mẹ cần chú ý tạo điều kiện để con trẻ được trải nghiệm không khí tết qua những tập tục cổ truyền như cùng bố mẹ tảo mộ ông bà, bài trí bàn thờ, dán liễn xuân, quây quần bên nồi bánh chưng/bánh tét và sum họp đêm giao thừa, được mặc trang phục đẹp nhất chúc tết ông bà cha mẹ, mừng tuổi dòng họ, láng giềng, khuyến khích các con biết thể hiện lòng biết ơn đối với gia đình, thầy cô, láng giềng. Tất cả những hình ảnh ấy sẽ kết thành ký ức tuổi thơ thật đẹp về ngày tết, sẽ theo các con suốt cuộc đời, và sẽ thôi thúc chúng thực hiện những điều tương tự đối với thế hệ sau nữa khi chúng trưởng thành.Đinh Thị Huế đoạt Á quân Vua đầu bếp nước Ý: Giấc mơ từ kỷ lục ‘chưa từng thấy’
Ngày 20.1, Tổng thống đắc cử Donald Trump sẽ chính thức nhậm chức tổng thống thứ 47 của Mỹ. Đó sẽ là ngày tổng thống nhậm chức chính thức thứ 60 trong lịch sử Mỹ.Theo NBC Chicago, lễ nhậm chức sẽ bắt đầu vào lúc 12 giờ ngày 20.1, giờ miền đông Mỹ, tức 0 giờ ngày 21.1, giờ Việt Nam.Lịch trình do Ủy ban nhậm chức Trump-Vance công bố cho thấy Tổng thống đắc cử Trump và Phó tổng thống đắc cử J.D. Vance sẽ có các buổi tiệc vào ngày 18.1. Ngày 19.1, ông Trump đặt vòng hoa tại Đài tưởng niệm liệt sĩ vô danh tại Nghĩa trang quốc gia Arlington, sau đó có bài phát biểu mừng chiến thắng tại Nhà thi đấu Capital One ở thủ đô.Ngày 20.1 sẽ bao gồm nhiều sự kiện như lễ cầu nguyện tại nhà thờ St. John ở đối diện Nhà Trắng theo truyền thống. Tiếp theo, ông Trump và phu nhân dự tiệc trà tại Nhà Trắng cùng vợ chồng Tổng thống Joe Biden. Sau đó, họ sẽ cùng đến Điện Capitol để làm lễ tuyên thệ. Vì lý do thời tiết nên nghi thức tuyên thệ sẽ không diễn ra trước bậc thềm tòa nhà mà chuyển vào bên trong. Đây là lần đầu tiên từ lễ nhậm chức của Tổng thống Ronald Reagan hồi năm 1985 nghi thức tuyên thệ diễn ra dưới mái vòm tòa nhà quốc hội.Sau một số nghi thức, ca sĩ opera Christopher Macchio sẽ hát quốc ca. Tiếp đó, Phó tổng thống J.D. Vance sẽ tuyên thệ với sự chủ trì của thẩm phán Brett Kavanaugh của Tòa án Tối cao.Sau một tiết mục của ca sĩ Carrie Underwood, Chánh án Tòa án Tối cao John Roberts sẽ chủ trì nghi thức tuyên thệ của Tổng thống Trump.Sau khi tuyên thệ, ông Trump sẽ đọc diễn văn nhậm chức và được các mục sư làm lễ ban phước. Tiếp theo đó là lễ chia tay chính thức của tổng thống và phó tổng thống mãn nhiệm và ông Biden cùng bà Kamala Harris sẽ rời Capitol.Tiếp theo, ông Trump làm lễ ký tên, ký các văn kiện đề cử quan chức, biên bản ghi nhớ hoặc lệnh hành pháp trước sự chứng kiến của các thành viên quốc hội. Sau đó, tân tổng thống và phó tổng thống ăn trưa bên trong một hội trường thuộc Điện Capitol cùng Ủy ban hỗn hợp quốc hội về các lễ nhậm chức.Tiếp theo đó, đáng lẽ ông Trump sẽ có màn diễu hành như truyền thống dọc đại lộ Pennsylvania nhưng do thời tiết xấu nên sự kiện này chuyển vào nhà thi đấu Capital One với sức chứa 20.000 người, nơi buổi sự kiện xem lễ nhậm chức của những người có vé mời diễn ra.Tiếp đó, tổng thống trở lại Nhà Trắng để dự lễ ký tên chính thức tại Phòng Bầu dục, phát biểu tại các buổi tiệc ở Tòa Bạch ốc.Theo Tu chính án 20 của Hiến pháp Mỹ, tổng thống sẽ nhậm chức vào ngày 20.1 sau bầu cử. Nếu ngày 20.1 rơi vào chủ nhật, lễ nhậm chức sẽ diễn ra vào ngày 21.1. Trước khi tu chính án này được phê chuẩn vào năm 1933, tổng thống nhậm chức vào ngày 4.3.Tổng thống Joe Biden và Phó tổng thống Kamala Harris sẽ chính thức mãn nhiệm vào 12 giờ ngày 20.1, đồng nghĩa ông Trump và ông Vance sẽ chính thức đảm nhiệm chức vụ bất kể họ có tuyên thệ hay chưa. Tổng thống sẽ đọc lời tuyên thệ: "Tôi long trọng tuyên thệ (hoặc khẳng định) rằng tôi sẽ trung thành thực hiện chức vụ Tổng thống Mỹ và sẽ cố gắng hết sức để gìn giữ và bảo vệ Hiến pháp Mỹ".Chi phí cho các sự kiện sẽ được gây quỹ. Số tiền còn dư sẽ dành để xây thư viện tổng thống trong tương lai của ông Trump, theo AP. Ông Trump đã vận động được hơn 200 triệu USD cho lễ nhậm chức, con số kỷ lục.Gia đình, các đồng minh của ông Trump, nhiều khách "VIP" và giới tỉ phú công nghệ (Elon Musk, Jeff Bezos, Mark Zuckerberg) sẽ dự lễ. Toàn bộ cựu tổng thống còn sống sẽ có mặt, gồm ông Bill Clinton, ông George W. Bush và ông Barack Obama. Theo AFP, tân lãnh đạo Mỹ thường không mời lãnh đạo các nước dự lễ nhậm chức nhưng ông Trump đã phá lệ khi mời Thủ tướng Ý Giorgia Meloni, Thủ tướng Hungary Viktor Orban, Tổng thống Argentina Javier Milei và Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình. Trung Quốc thông báo Phó chủ tịch nước Hàn Chính sẽ đến dự lễ.Đặc biệt, đây sẽ là lễ nhậm chức tổng thống đầu tiên mà cờ Mỹ được treo rủ. Lý do là Tổng thống Biden vào hôm 29.12.2024 ban hành quy định treo cờ rủ trên cả nước để tưởng nhớ cố Tổng thống Jimmy Carter. Quy định kéo dài 30 ngày từ ngày ông Carter mất và ông Trump chỉ có thể đảo ngược quyết định sau khi nhậm chức.Ủy ban hỗn hợp quốc hội về lễ nhậm chức phát một số lượng hạn chế vé dự lễ (hơn 220.000 vé) cho công chúng thông qua các thành viên quốc hội. Vé được phát miễn phí và người có vé được đến Đồi Capitol để trực tiếp xem tổng thống và phó tổng thống tuyên thệ.Những người không có vé vẫn có thể đến khu công viên quốc gia National Mall để theo dõi qua các màn hình lớn. Công chúng có thể thấy bóng dáng của tổng thống khi ông diễu hành tại đại lộ Pennsylvania từ Điện Capitol về Nhà Trắng.Tuy nhiên, các sự kiện ngoài trời nói trên đều bị hủy do lý do thời tiết. Ngày 21.1, Tổng thống Trump sẽ dự lễ cầu nguyện theo truyền thống tại Thánh đường Quốc gia Washington.
Vụ Trường quốc tế AISVN: Sở GD-ĐT nêu quan điểm việc lập tài khoản, trả lương giáo viên
Nửa sau trận đấu, Hassan Thomas có pha ném 3 điểm giúp Saigon Heat lần đầu vươn lên dẫn 48-46. Từ đây, 2 đội đã cống hiến thế trận rượt đuổi cân não. Với Saigon Heat, đầu tàu Kentrell Barkley không còn "đơn thương độc mã" khi các tay ném vệ tinh như Hoàng Tú, Dư Minh An đã lên tiếng. Còn với Nha Trang Dolphins, các cầu thủ của HLV Predrag Lukic khai hỏa ở mọi vị trí. Kết thúc hiệp đấu bản lề, chưa đội nào kiểm soát được trận đấu khi tỷ số vẫn ngang nhau, 66-65.
"Chúng tôi cho rằng việc châu Âu tăng cường phòng thủ trong khi Mỹ tập trung vào những khu vực trên thế giới đang gặp nguy hiểm lớn là một phần quan trọng của việc cùng nhau tham gia một liên minh chung", Phó tổng thống Mỹ JD Vance phát biểu tại Hội nghị An ninh Munich, diễn ra ở thành phố Munich của Đức, theo AFP.Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đã lập luận rằng họ cần phải tập trung lại vị thế chiến lược của mình khỏi châu Âu và hướng tới châu Á để đối mặt với đối thủ chính là Trung Quốc, theo AFP.Trước đó cùng ngày, ông Vance nói với các phóng viên tại Munich rằng Tổng thống Trump thấy châu Âu đang đóng vai trò lớn hơn trong việc phòng thủ và Đức có vai trò lớn. "Rõ ràng là Đức, nền kinh tế lớn nhất châu Âu, sẽ có vai trò lớn ở đó", ông Vance nói.Phát biểu bên lề Hội nghị An ninh Munich, Bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius ngày 14.2 nói rằng châu Âu sẽ khó có thể thay thế quân đội Mỹ trên lục địa này, trong bối cảnh có đồn đoán rằng Washington có thể cắt giảm lực lượng. "Chúng tôi sẽ phải bù đắp cho những gì Mỹ đang làm ít hơn ở châu Âu. Nhưng điều đó không thể diễn ra trong một sớm một chiều", ông Pistorius nói.Bộ trưởng Pistorius cho hay ông đã đề xuất một "lộ trình" với Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth, sau khi hai ông gặp nhau tại một hội nghị NATO ở Brussels (BỈ). Kế hoạch đó bao gồm "thay đổi trong việc chia sẻ gánh nặng" và "không có khoảng cách năng lực nguy hiểm nào phát sinh theo thời gian", theo ông Pistorius.Ông Pistorius nói rằng ông Hegseth "cũng nhìn nhận vấn đề theo cách tương tự. "Sẽ rất tốt nếu chúng tôi có thể nhanh chóng chuyển thỏa thuận bằng lời nói hôm qua thành hành động", Bộ trưởng Quốc phòng Đức nhấn mạnh.
Tuyển sinh 2024: Lời khuyên khi chọn ngành 'hot'
Báo Thanh Niên cập nhật nhanh nhất kết quả xổ số (KQXS), kết quả xổ số miền Bắc (XSMB), kết quả xổ số miền Nam (XSMN), kết quả xổ số miền Trung (XSMT), kết quả xổ số điện toán trực tiếp nhanh nhất hôm nay chủ nhật ngày 26.1.2025.KQXS Tiền Giang, Kiên Giang, Đà Lạt, Khánh Hòa...Mời bạn đọc xem kết quả xổ số (KQXS) miền Bắc (XSMB), kết quả xổ số miền Nam (XSMN), kết quả xổ số miền Trung (XSMT) được cập nhật trên Báo Thanh Niên mỗi ngày.
